Bajka - Jacek Kaczmarski

Był kraj, co wieki cierpień znał

Pieśń pismem blizn pisaną śpiewał

A ziemia żyzna mierzwą ciał

Rodziła myśli jako drzewa

Aż powiał nad nią twardy wiatr

I posiał w glebę plon zatruty

Wymarłym wielkim drzewom w ślad

Skarlałe rodzą się kikuty

Kto chce — niech zowie — borem sad

Przyciętych drzewek na rozstaju

Nie zmieni tym najprostszej z prawd:

Nie ma już - drodzy — tego kraju

Jest tylko wiatr, bezwzględny wiatr

Co nagle w środku nocy budzi

I, jak spod ziemi — puszcza w świat

Zupełnie odmienionych ludzi

Był sobie kraj, był sobie kraj

Jeden — do góry wzniósłszy dłoń

Ślepymi strzela Norwidami

Lecz tak, by czasem Boże broń!

Nie trafić kogoś i nie zranić

Wedetta robotniczych sag

Wkłada sukienkę w czarny deseń

Choć przecież na rządowy raut

Zajeżdża białym mercedesem

Inny bohater wielkich chwil

Klasyków w służbę władzy wdraża

I czci wallenrodyczny styl

Z dwuznaczną miną - na dwóch twarzach

Purpurat gnie się zaś co sił

To przed mundurem, to przed Bogiem

Choć już wśród wiernych zawisł był

Raz biskup, co rozmawiał z wrogiem!

Był sobie kraj, był sobie kraj

W tle pożądliwie brzęczy rój

Komentatorów i pisarzy

Co myśl ostatnią zmienią w gnój

Byle w tysiącach egzemplarzy

Bo tak dziś przecież musi być!

Bo oni wiedzą, co się święci!

Bo trzeba chronić wątłą nić!

Prawdę przechowa się w pamięci!

Ginie niewysłowiona myśl

A pamięć ginie razem z ciałem

O tym, coś widział - mów i pisz!

— Nic nie widziałem, zapomniałem

Więc znowu kiedyś tłumy widm

Minione nam przypomną zdrady

Znowu rozważnym — kurz, jak wstyd

Zakryje — puste — dno szuflady

Byliśmy z nimi i wśród nich

Lecz każdy się inaczej budzi

To dla nas oprawiony sztych

Nie ma już - drodzy — dawnych ludzi

A dla nich — drodzy — nie ma nas

Siedząc przy nawarzonym piwie

Też opowiedzą sobie baśń

Żyć będą długo i szczęśliwie

Był sobie kraj, był…

Ғасырлар азабын тартқан ел болды

Ол тыртықтардың сценарийі бойынша ән айтты

Ал, құнарлы жер – еті мол

Ол ағаштар сияқты ойларды тудырды

Оның үстінен қатты жел соққанша

Ал ол уланған жемісті топыраққа септі

Жойылып бара жатқан үлкен ағаштар

Шрамды діңгектер туады

Кім қаласа – атасын – бақшаны бор

Жол қиылысындағы ағаштарды кесіңіз

Ол ең қарапайым шындықты өзгертпейді:

Бұл ел жоқ, қымбаттыларым

Тек жел, аяусыз жел бар

Түн ортасында кенеттен оянатын

Ал, жер астынан - әлемге барайық

Толығымен өзгерген адамдар

Ел болды, ел болды

Біреуі - жоғары көтерілген қолмен

Ол норвидтерді соқыр етіп атып тастайды

Бірақ кейде Құдай сақтасын!

Біреуге соқпау және ауыртпау

Ведетт жұмысшылар дастандары

Үстіне қара өрнекті көйлек киеді

Үкіметтік банкет үшін болса да

Ол ақ мерседесті басқарады

Керемет сәттердің тағы бір кейіпкері

Ол классиктерді билік қызметіне таныстырады

Және бұл валенродтық стильді құрметтейді

Екі жақты өрнекпен - екі бетінде

Пурпурат мүмкіндігінше иілу

Бұл форманың алдында, мынау Құдайдың алдында

Ол қазірдің өзінде адал адамдар арасында ілулі болғанымен

Бірде жаумен сөйлескен епископ!

Ел болды, ел болды

Артында бір топ ашкөздікпен ызылдайды

Комментаторлар мен жазушылар

Қандай соңғы ой тезекке айналады

Тек мыңдаған данамен

Өйткені бүгінде солай болуы керек!

Өйткені олар не болып жатқанын біледі!

Өйткені жіңішке жіпті қорғау керек!

Шындық есте қалады!

Түсініксіз ой жоғалады

Ал есте сақтау денемен бірге өледі

Көргені туралы - сөйлеп, жазыңыз!

- Мен ештеңе көрмедім, ұмытып кеттім

Сонымен тағы да елестер тобыр

Өткен күн бізге сатқындықтарды еске салады

Тағы да сақтық - ұят сияқты шаң

Ол бос болады - тартпаның түбін жабады

Біз олармен бірге және олардың арасында болдық

Бірақ әркім әртүрлі оянады

Бұл біз үшін жиектелген гравюра

Қарттар енді жоқ, қымбаттылар

Ал олар үшін – қымбаттылар – біз жоқпыз

Қайнатылған сырамен отыру

Олар да ертегі айтып береді

Олар мәңгілік бақытты өмір сүреді

Ел болды, болды ...