Mein Jahr in Lemberg, 1911 - Angizia

Mutter!

Mutter?

Bin ich denn ein Kind von hier?

Ein Strolch bin ich, der dreht an seiner Leier.

Ein Judenbub, besessen gar von Seltsamkeit und Posse.

Hör an mein Leid, es quält mich bitter…

ELIAS HOHLBERG, 17. MÄRZ 1911

Ich schlief und erbat,

dass die Welt mich versteht,

dass ein jüdischer Traum

keine Sünde gesteht.

Ich sann nach dem Spiel

mit dem Kasten, mein Freund.

Ich drehte die Leier

mit Herz und mit Leid!

CHOR

Spielt auf, ihr Kinder der Lemberger Zeit,

meißelt den Klang, der die Juden befreit.

Spielt auf für die Zeit, die mein Leben begann!

Stimmt das Leben an!

ELIAS HOHLBERG

Ich trotzte das Leid mit kläglichem Klang,

nachts zogen schier Bögen die Geigen entlang.

Wir kratzten an Bünden, die sonst niemand fand,

wir machten Musik für das jüdische Land.

CHOR

Spielt auf, ihr Kinder der Lemberger Zeit,

meißelt den Klang, der die Juden befreit.

Spielt auf für die Zeit, die mein Leben begann!

Stimmt das Leben an!

ANNA HOHLBERG

(ZU REINUN PERLMANNS GEIGENSPIEL)

Hörst du die Geige,

er spielt sie so weich…

Sein Spiel ist famos

…und jüdisch zugleich.

Hörst du, Elias,

du spielst doch noch kaum,

hat dich der Kasten besiegt?

ELIAS' BEKENNTNIS

Nein, ich spiele den Kasten mit Mut…

Was soll ich denn spielen?

Musik für die Ruh?

ERZÄHLER

Das ist die Geschichte einer mutigen Tat;

sie war eines Tages Elias' Verrat.

ELIAS

Nein, Mutter, nein,

ich spiel' für mein Herz,

mein Leben als Jude,

es kostet mich Schmerz…

Musik ist mein Glück…

und das ist, das ist mein!

ELIAS, REZITATION

Stört dich die Trauer, der elende Ton,

die Schöpfung der Geigen, das Kratzen,

mein Sohn?

ERZÄHLER

Elias war mutig, denn es klopfte sein Traum,

als wollt' er besessen in sein Inneres schauen.

ELIAS

Nein, Mutter, nein,

ich dreh' doch den Kasten,

wem stört dieser Klang?

Was kratzt schon ein Bogen

die Geige entlang?

Was kratzt mich dieser Ton?

ANNA HOHLBERG

Elias, dein Traum ist reich,

so mutig, doch klein…

denn du träumst,

denn du lebst zum Schein!

ANNA HOHLBERG

MARKUS HOHLBERG

Elias, wach auf, du lebst einen Traum!

ELIAS

Das ist mein Traum von Tönen und Klängen

der fidelen Art… Das ist mehr als ein Traum!

ERZÄHLER

Sie hören eine Geschichte,

die das Leben bezwang.

Sie glich einer Rüge

für den jüdischen Mann!

ANNA HOHLBERG

Wach auf, ehe du schläfst,

denn dein Traum ist voll Neid.

Wach auf, ehe du weißt,

dass ein Traumbild dich teilt!

ELIAS

Was stört euch am Träumen?

Was soll mir der Kasten…

am Leben versäumen?

Was nimmt’s denn an Zeit?

ELIAS' MUTTER

Wach auf, ehe du schläfst,

denn dein Traum ist voll Leid

Wach auf, ehe du glaubst,

dass dein Kasten dich braucht!

ELIAS

Was stört euch am Träumen?

Was soll mir der Kasten…

am Leben versäumen?

Wie bringt er mir Leid?

ELIAS' MUTTER

Wach auf, ehe du schläfst,

denn dein Traum ist voll Neid.

Wach auf, ehe du weißt,

dass ein Traumbild dich teilt!

ELIAS

Was stört euch am Träumen?

Was soll mir der Kasten…

am Leben versäumen?

Wie bringt er mir Leid?

Анашым!

Ана?

Мен осы жерден шыққан баламын ба?

Мен лираны айналдыратын бейбақпын.

Еврей бала, оғаштық пен фарсқа әуес.

Менің азапты тыңда, ол мені қатты қинады ...

ИЛИАС ХОХЛБЕРГ, 17 НАУРЫЗ, 1911 Ж

Мен ұйықтап қалып, сұрадым

бұл әлем мені түсінеді

бұл еврей арманы

күнәсін мойындамайды.

Мен ойын туралы ойладым

қораппен, досым.

Мен лираны аудардым

жүрекпен және қайғымен!

ХОР

Ойнаңдар, Лемберг кезеңінің балалары,

яһудилерді азат ететін дыбысты ойып тастайды.

Менің өмірім басталған уақытқа дейін ойнаңыз!

өмірге бейімдел!

ЭЛИЯС ХОЛБЕРГ

Мен аянышты үнмен азапты жеңдім,

түнде скрипкалардың бойына мөлдір садақтар тартылды.

Біз тырнақтарды ешкім таппадық

біз еврей елі үшін музыка жасадық.

ХОР

Ойнаңдар, Лемберг кезеңінің балалары,

яһудилерді азат ететін дыбысты ойып тастайды.

Менің өмірім басталған уақытқа дейін ойнаңыз!

өмірге бейімдел!

АННА ХОЛБЕРГ

(РЕЙНУН ПЕРЛМАННЫҢ скрипка ойнауына)

Сіз скрипканы естисіз бе

ол оларды соншалықты жұмсақ ойнайды ...

Оның ойыны керемет

...және бір мезгілде еврей.

Ілиясты естіп тұрсың ба?

әрең ойнайсың

қорап сізді жеңді ме?

ІЛІСТІҢ МЫНАУЫ

Жоқ, мен қорапты батыл ойнаймын...

Мен не ойнауым керек?

Демалыс үшін музыка?

ТЕЛЛЕР

Бұл батыл әрекеттің тарихы;

бұл бір күнгі Ілиястың сатқындығы еді.

ІЛІС

Жоқ, анашым, жоқ,

Мен жүрегім үшін ойнаймын

еврей ретіндегі өмірім,

бұл маған ауыртпалық түсіреді ...

Музыка менің бақытым...

және бұл менікі!

ELIAS, жатқа оқу

Сені мұң мазалайды ма, сорлы үн,

скрипкаларды жасау, сызу,

менің ұлым?

ТЕЛЛЕР

Ілияс батыл болды, өйткені оның арманы қағып кетті

ішке үңіле қарағысы келгендей.

ІЛІС

Жоқ, анашым, жоқ,

Мен қорапты айналдырамын

бұл дыбысты кім мазалайды?

Садақ нені сызады?

скрипка бойымен?

Неліктен бұл дыбыс мені тырналады?

АННА ХОЛБЕРГ

Ілияс, арманың бай,

соншалықты батыл, бірақ кішкентай ...

өйткені сен армандайсың

өйткені сіз сыртқы көрініс үшін өмір сүресіз!

АННА ХОЛБЕРГ

МАРК ХОЛБЕРГ

Ильяс, оян, сен түс көріп жатырсың!

ІЛІС

Бұл менің тондар мен дыбыстар туралы арманым

көңілді мейірімді... Бұл арманнан да артық!

ТЕЛЛЕР

әңгіме естисіз

өмірді бағындырған.

Бұл сөгіс сияқты болды

еврей адамы үшін!

АННА ХОЛБЕРГ

ұйықтар алдында ояныңыз

өйткені сіздің арманыңыз қызғанышқа толы.

білмей тұрып ояныңыз

бұл арман бейнесі сізді бөледі!

ІЛІС

Сізді армандауға не кедергі?

Мен қорапты не істеуім керек ...

өмірді сағындым ба?

Оған қанша уақыт кетеді?

Ілиястың анасы

ұйықтар алдында ояныңыз

өйткені сіздің арманыңыз қайғыға толы

сенбей тұрып оян

Сіздің қорапыңыз сізге қажет!

ІЛІС

Сізді армандауға не кедергі?

Мен қорапты не істеуім керек ...

өмірді сағындым ба?

Ол маған қалай қайғы әкеледі?

Ілиястың анасы

ұйықтар алдында ояныңыз

өйткені сіздің арманыңыз қызғанышқа толы.

білмей тұрып ояныңыз

бұл арман бейнесі сізді бөледі!

ІЛІС

Сізді армандауға не кедергі?

Мен қорапты не істеуім керек ...

өмірді сағындым ба?

Ол маған қалай қайғы әкеледі?