Первоход - Крестовый туз

Вот в камеру зашёл первоход

И ждал, как в хатах водится, подставы.

Часы пошли считать первый год

Для пацана с «Крестьянской заставы».

Он не знал, как спросить, что сказать,

Ведь здесь свои понятия, законы.

И думал он про дом и про мать.

СИЗО впервой страшней даже зоны.

Первоход на хату раз заехал,

Может, месяц здесь пробудешь, может — год.

Здесь ведь главное — остаться человеком,

Вот и вся наука, мальчик-первоход.

Просто главное, хоть где, — быть человеком,

Первоход, мальчишка юный, первоход.

И подсел к нему тут кто-то, весь в партаках до ушей:

«Не меньжуйся!

Что имеешь — поделись,

А за это расскажу тебе тюрьмы законы всей,

Чтоб после сборки было в хате зашибись.

Он подумал, из-под стельки пятихатник, нычку, взял

И отдал татуированному с фиксою кенту,

Чтобы тот ему за это все законы рассказал,

Чтобы преподал ему науку ту.

И узнал он про «прописку», про подставы, про игру,

Про сословья, семьи, что нельзя, что можно,

Про «ветер боковой», про «рамс» и «терц», «очко», «козла», «буру»

И про «Прасковью Фёдоровну» тоже.

Про «прокладки», про «прессовку», про «шнырей» и про «вокзал»,

Про «хаты с минусом» и «крыс» сказал «учитель».

Короче, весь расклад ему по выживанию дал

И стал ему походу как родитель.

Первоход на хату раз заехал,

Может, месяц здесь пробудешь, может — год.

Здесь ведь главное — остаться человеком,

Вот и вся наука, мальчик-первоход.

Просто главное, хоть где, — быть человеком,

Первоход, мальчишка юный, первоход.

Легко давалось всё «ученику»,

Науку эту понял он, принял,

И про себя он, как на духу,

Всё новому кенту рассказал:

Сказал, чем дышит, где и как живёт,

За что и как попал, как забрали,

Про мать, что деньги с пенсии откладывает, ждёт,

И в дачке, что вчера передали.

И вот освободили его нового кента,

Сказали вроде — «дело развалилось»,

А первохода много раз спасла наука та

И ой как сильно парню пригодилась.

Не раз того кентуху добрым словом вспоминал

За ту науку в мыслях очень часто.

И не жалел, что деньги все тогда ему отдал

За то, что спас на хате от несчастий.

Но вот и пролетел его короткий первый срок,

Встречает мать, а голос — сам не свой:

«Ну наконец-то, мой родной, любимый мой сынок!..»

Да что-то не торопится домой.

«Ты что же, мать?

Случилось что?»

— тут он её спросил, —

«На воле я, а ты вся не в себе.»

«Наш дом ограбили, сынок…» — и села вся без сил, —

«Что целый год копила я тебе…»

«Да брось ты, мать, ну что теперь… Ну хватит, успокойся.

А кто украл-то?

Может, кто видал?»

«Да, видели соседи — крутился там какой-то,

В наколках весь и с фиксою оскал.»

Он встал — как ток ударил, так вот оно чего!

Понятно, кто урок последний дал.

По описанию сразу он вспомнил его —

«Учителя» он с хаты узнал.

Первоход, в законы все ты въехал,

Только в жизни часто всё наоборот.

Просто главное — всегда быть человеком,

Вот и вся наука, мальчик-первоход.

Просто главное, хоть где, — быть человеком,

Первоход, мальчишка юный первоход.

Мұнда камераға бірінші өткен адам кірді

Ол әдеттегідей үйшіктерде орнатуды күтті.

Сағат тілі бірінші жылды санауға кетті

Шаруа заставасының баласына.

Қалай сұрарын, не айтарын білмеді,

Өйткені, олардың өз ұғымдары, заңдары бар.

Ал ол үйді де, анасын да ойлады.

Алғаш рет тергеу изоляторы аймақтан да қорқынышты.

Пионер бір рет үйге барды,

Бұл жерде бір ай, бәлкім бір жыл қаларсың.

Бұл жерде ең бастысы адам болып қалу,

Мұның бәрі ғылым, пионер бала.

Ең бастысы, қай жерде болса да, ер адам болу,

Пионер, жас бала, пионер.

Оның құлағына дейін киінген біреу оның жанына отырды:

«Қысырамаңыз!

Сізде не бар, бөлісіңіз

Сол үшін мен сендерге бүкіл түрменің заңдарын айтамын.

Осылайша жиналғаннан кейін ол саятшылықта болды.

Ол ойлады, табан астынан бес қалпақ, нычка алды

Оны татуировкасы бар Кентке берді,

Ол оған барлық заңдарды айтып беру үшін,

Оған сол ғылымды үйрету.

Және ол «тіркелу», баптаулар, ойын туралы,

Меншіктер, отбасылар туралы, не мүмкін емес, не мүмкін,

«Бүйірлік жел» туралы, «қошқарлар» және «терц», «нүкте», «ешкі», «бора» туралы

«Прасковья Федоровна» туралы да.

«Пломбалар» туралы, «басу» туралы, «соқпалар» туралы және «станция туралы»,

«Минустары бар саятшылықтар» және «егеуқұйрықтар» туралы «мұғалім» айтты.

Бір сөзбен айтқанда, ол оған өмір сүру үшін бүкіл теңестіруді берді

Және ол оған ата-ана сияқты болды.

Пионер бір рет үйге барды,

Бұл жерде бір ай, бәлкім бір жыл қаларсың.

Бұл жерде ең бастысы адам болып қалу,

Мұның бәрі ғылым, пионер бала.

Ең бастысы, қай жерде болса да, ер адам болу,

Пионер, жас бала, пионер.

«Студентке» бәрі оңай болды,

Ол бұл ғылымды түсінді, оны қабылдады,

Ал өзі туралы, рух сияқты,

Ол жаңа Кентке бәрін айтты:

Ол не дем алатынын, қайда және қалай өмір сүретінін айтты.

Неге және қалай алдыңыз, қалай алып кетті,

Зейнетақысынан ақша жинап, күткен ана туралы,

Ал кеше тапсырылған саяжайда.

Енді олар оның жаңа кентін шығарды,

Олар «іс тарқады», - деді.

Ал пионерді ғылым талай рет құтқарды

Әй, жігіттің пайдасы қаншама.

Бір емес, сол кентуху жылы сөзбен есіме түсті

Менің ойымда сол ғылым үшін өте жиі.

Және сол кезде ақшаның бәрін бергеніне өкінген жоқ

Мені саятшылықтағы бақытсыздықтан құтқарғаны үшін.

Бірақ қазір оның қысқа бірінші мерзімі өтіп кетті,

Ол анасын кездестіреді, бірақ дауыс өзінікі емес:

«Ақырында, қымбаттым, сүйікті ұлым!..»

Иә, бірдеңе үйге баруға асықпайды.

«Сіз қандайсыз, ана?

Не болды?

– деп сұрады одан кейін, –

«Мен боспын, ал сендердің бәрің есі шығып кетті.

«Үйімізді тонап кетті, балам...» – деп ауыл түгел қажыды, –

«Бір жыл бойы мен сен үшін не жинадым ...»

«Қане, ана, енді не болады... Ал, жеткілікті, тынышталыңыз.

Ал кім бірдеңені ұрлады?

Мүмкін біреу көрген шығар?

«Иә, көршілер көрді - ол жерде біреу айналып жатыр,

Бүкіл татуировкада және тұрақты күлімсіреумен ».

Орнынан тұрды – ағын соққандай, болды!

Соңғы сабақты кім бергені анық.

Сипаттамаға сәйкес, ол оны бірден есіне алды -

«Ұстазды» саятшылықтан таныды.

Пионер, сіз барлық заңдарды енгіздіңіз,

Тек өмірде бәрі керісінше болады.

Ең бастысы әрқашан адам бол

Мұның бәрі ғылым, пионер бала.

Ең бастысы, қай жерде болса да, ер адам болу,

Пионер, бала, жас пионер.