The Ugly One with the Jewels - Laurie Anderson

In 1974,

I went to Mexico

to visit my brother

who was working as an anthropologist

with Tsutsil Indians,

the last surviving Mayan tribe.

And the Tsutsil speak a lovely birdlike language

and are quite tiny physically;

I towered over them.

Mostly, I spent my days following the women around

since my brother wasn’t really allowed to do this.

We got up at 3am and began to separate the corn into three colors.

And we boiled it, ran to the mill and back,

and finally started to make the tortillas.

Now all the other women’s tortillas were 360°,

perfectly toasted, perfectly round;

and even after a lot of practice

mine were still lobe-sided and charred.

And when they thought I wasn’t looking

they threw them to the dogs.

After breakfast we spent the rest of the day down at the river

watching the goats and braiding and unbraiding each other’s hair.

So usually there wasn’t that much to report.

One day the women decided to braid my hair Tsutsil-style.

After they did this I saw my reflection in a puddle.

I looked ridiculous but they said,

«Before we did this you were ugly,

but now maybe you will find a husband.»

I lived with them in a yurt,

a thatched structure shaped like a cup cake.

And there’s a central fireplace ringed by sleeping shelves

sort of like a dry beaver down.

Now my Tsutsil name was Lausha,

which loosely translated means

«the ugly one with the jewels.»

Now ugly, OK, I was awfully tall by local standards.

But what did they mean by the jewels?

I didn’t find out what this meant until one night,

when I was taking my contact lenses out,

and since I’d lost the case

I was carefully placing them on the sleeping shelf;

suddenly I noticed that everyone was staring at me and I realized that none of the Tsutsil had ever seen glasses,

much less contacts,

and that these were the jewels,

the transparent, perfectly round, jewels

that I carefully hid on the shelf at night

and then put — for safekeeping — into my eyes every morning.

So I may have been ugly

but so what?

I had the jewels.

Full fathom thy father lies

Of his bones are coral made

Those are pearls that were his eyes

Nothing of him that doth fade

But that suffers a sea change

Into something rich and strange

And I alone am left to tell the tale

Call me Ishmael

 1974 жылы,

Мен Мексикаға бардым

бауырыма бару

антрополог           еңбек еткен 

Цуциль үндістерімен,

аман қалған соңғы майя тайпасы.

Цуциль құстар сияқты сүйкімді тілде сөйлейді

және физикалық жағынан өте кішкентай;

Мен олардың үстінен көтерілдім.

Көбіне күнімді айналадағы әйелдердің соңынан ерумен өткіздім

өйткені менің інім мұны істеуге  рұқсат етілмеген.

Біз                      тұрдық            жүгері     үш түске  бөле  бастадық.

Біз оны қайнатып, диірменге жүгіріп, кері қайттық,

және ақырында шелпектерді жасай бастады.

Енді барлық басқа әйелдер шелпектері 360 ° болды,

тамаша тосттар, тамаша дөңгелек;

және тіпті көп жаттығудан  кейін

Менікі әлі күнге дейін қырлы және күйдірілген.

Олар мені іздемеймін деп ойлаған кезде

оларды иттерге лақтырды.

Таңғы астан кейін біз қалған күндерді өзенге өткіздік

ешкілерді қарап, бір-бірінің шашын өріп, өріп жатыр.

Сондықтан әдетте есеп беретін  көп   болмайтын.

Бір күні әйелдер шашымды Цуциль үлгісінде өруге шешім қабылдады.

Олар мұны жасағаннан кейін мен өзімнің шағылысымды шұңқырда көрдім.

Мен күлкілі көріндім, бірақ олар былай деді:

«Біз мұны жасамас бұрын, сен ұсқынсыз едің,

бірақ енді күйеу тауып алатын шығарсың.»

Мен олармен киіз үйде тұрдым,

тостаған торт тәрізді пішінді саман құрылым.

Ұйықтауға арналған сөрелермен қоршалған орталық камин бар

құрғақ құндыз сияқты.

Енді менің Цуциль атым Лауша болды,

еркін аударылған дегенді білдіреді

«Әшекейлері бар ұсқынсыз».

Енді жаман, жарайды, мен жергілікті стандарттарға сүйендім.

Бірақ олар зергерлік бұйымдар арқылы не айтқысы келді?

Мен бір түнге дейін бұл нені білдіретінін түсінбедім,

мен контактілі линзаларымды алып жатқанда,

және мен істі жоғалтқандықтан

Мен оларды ұйықтайтын сөреге мұқият орналастырдым;

кенеттен барлығының маған қарап тұрғанын байқадым және цуцильдің ешқайсысы көзілдірік көрмегенін  түсіндім,

әлдеқайда аз контактілер,

және бұл асыл тастар болды,

мөлдір, тамаша дөңгелек, зергерлік бұйымдар

түнде сөреге абайлап жасырдым

Содан кейін қойылған - сақтау үшін - күн сайын таңертең көзіме салыңыз.

Сондықтан мен жаман болармын

бірақ не?

Менде әшекейлер болды.

Әкеңнің өтірік айтатынын түсін

Оның сүйектері маржаннан жасалған

Бұл оның көзі болған інжу-маржандар

Оның ештеңесі өшпейді

Бірақ бұл теңіздің өзгеруіне әкеледі

Бай және біртүрлі нәрсеге

Ертегіні айту менде қалды

Мені Ысмайыл деп атаңыз