Баллада о книжных детях - Владимир Высоцкий

Средь оплывших свечей и вечерних молитв,

Средь военных трофеев и мирных костров

Жили книжные дети, не знавшие битв,

Изнывая от детских своих катастроф.

Детям вечно досаден

Их возраст и быт —

И дрались мы до ссадин,

До смертных обид,

Но одежды латали

Нам матери в срок —

Мы же книги глотали,

Пьянея от строк.

Липли волосы нам на вспотевшие лбы,

И сосало под ложечкой сладко от фраз,

И кружил наши головы запах борьбы,

Со страниц пожелтевших слетая на нас.

И пытались постичь

Мы, не знавшие войн,

За воинственный клич

Принимавшие вой,

Тайну слова "приказ",

Назначенье границ,

Смысл атаки и лязг

Боевых колесниц.

А в кипящих кострах прежних боен и смут

Столько пищи для маленьких наших мозгов!

Мы на роли предателей, трусов, иуд

В детских играх своих назначали врагов.

И злодея следам

Не давали остыть,

И прекраснейших дам

Обещали любить;

И, друзей успокоив

И ближних любя,

Мы на роли героев

Вводили себя.

Только в грёзы нельзя насовсем убежать:

Краткий век у забав — столько боли вокруг!

Попытайся ладони у мёртвых разжать

И оружье принять из натруженных рук.

Испытай, завладев

Ещё тёплым мечом

И доспехи надев, —

Что почём, что почём!

Разберись, кто ты: трус

Иль избранник судьбы —

И попробуй на вкус

Настоящей борьбы.

И когда рядом рухнет израненный друг

И над первой потерей ты взвоешь, скорбя,

И когда ты без кожи останешься вдруг

Оттого, что убили его — не тебя,

Ты поймёшь, что узнал,

Отличил, отыскал

По оскалу забрал —

Это смерти оскал!

Ложь и зло — погляди,

Как их лица грубы,

И всегда позади

Вороньё и гробы!

Если мяса с ножа

Ты не ел ни куска,

Если руки сложа

Наблюдал свысока,

А в борьбу не вступил

С подлецом, с палачом, —

Значит в жизни ты был

Ни при чём, ни при чём!

Ісінген шырақтар мен ақшам намаздарының арасында,

Соғыс трофейлері мен бейбіт оттардың арасында

Соғысты білмейтін кітап балалары өмір сүрді,

Балалық шақтағы апаттардан шаршаған.

Балалар үнемі ашуланады

Олардың жасы мен өмір салты

Біз көгергенше күрестік,

Өлім қорлауларына

Бірақ киімдер жамап-жасқалыпты

Біз аналар уақытында -

Біз кітап жедік

Жолдарда мас

Шашы терлеген маңдайымызға,

Қасықтағы фразалардан тәтті сорды,

Күрестің иісі басымызды айналдырды,

Бізге ұшып бара жатқан сарғайған парақтардан.

Және түсінуге тырысты

Біз, соғысты білмеген,

Соғыс айқайы үшін

Айқайлағандар

«Тәртіп» сөзінің сыры,

шекараларды белгілеу,

Шабуыл мен шырылдаудың мағынасы

Соғыс арбалары.

Ал ескі қасапханалардың қайнап жатқан отында және қиыншылықтарында

Біздің кішкентай миымыз үшін сонша тамақ!

Біз сатқындардың, қорқақтардың, Яһудалардың рөлінде

Балалар ойындарында олар өздерінің жауларын тағайындады.

Ал жауыздың ізі

Суытқан жоқ

Және ең әдемі ханымдар

Олар сүюге уәде берді

Және сендіретін достар

Және көршілерді жақсы көру

Біз батырмыз

Олар өздерін таныстырды.

Тек арманда сіз жақсылыққа қаша алмайсыз:

Көңілдің қысқа жасы - айналаның азабы көп!

Өлгендердің алақандарын ашуға тырысыңыз

Ал еңбекқор қолдардан қару ал.

Оны иелену арқылы сезініңіз

Тағы бір жылы қылыш

Ал сауыт киіп,

Не болды, не болды!

Кім екеніңді біл: қорқақ

Немесе тағдырдың таңдауы -

Және дәмін татыңыз

Нағыз күрес.

Ал жаралы досы жақын жерде құлаған кезде

Бірінші жоғалтқанда сен жылайсың, қайғырып,

Сіз кенеттен терісіз қалғанда

Өйткені олар оны өлтірді - сен емес,

Сіз не үйренгеніңізді түсінесіз

Ерекшеленген, табылған

Ол оны күлімсіреп алды -

Бұл өлімнің күлкісі!

Өтірік пен зұлымдық - қара

Олардың жүздері қандай дөрекі

Және әрқашан артта

Қарғалар мен табыттар!

Пышақтан ет болса

Сіз бір кесек жеген жоқсыз

Қолдар қайырылған болса

Жоғарыдан қарады

Және ұрысқа қосылмады

Соқпақпен, жазалаушымен, -

Өмірде сіз солай болдыңыз

Ештеңе, ештеңе!