Заповедник - Владимир Высоцкий

Бегают по лесу стаи зверей -

Не за добычей, не на водопой:

Денно и нощно они егерей

Ищут веселой толпой.

Звери, забыв вековечные страхи,

С твердою верой, что все по плечу,

Шкуры рванув на груди как рубахи,

Падают навзничь - бери не хочу!

Сколько их в кущах,

Сколько их в чащах -

Ревом ревущих,

Рыком рычащих!

Рыбы пошли косяком против волн -

Черпай руками, иди по ним вброд!

Сколько желающих прямо на стол,

Сразу на блюдо - и в рот!

Рыба не мясо - она хладнокровней -

В сеть норовит, на крючок, в невода:

Рыбы погреться хотят на жаровне,-

Море - по жабры, вода - не вода!

Сколько их в кущах,

Сколько их в чащах -

Сколько ползущих,

Сколько летящих!

Птица на дробь устремляет полет -

Птица на выдумки стала хитра:

Чтобы им яблоки всунуть в живот,

Гуси не ели с утра.

Сильная птица сама на охоте

Слабым собратьям кричит: "Сторонись!"-

Жизнь прекращает в зените, на взлете,

Даже без выстрела падая вниз.

Сколько их в рощах,

Сколько их в чащах -

Ревом ревущих,

Рыком рычащих!

Сколько ползущих

Сколько бегущих,

Сколько летящих,

И сколько плывущих!

Шкуры не хочет пушнина носить -

Так и стремится в капкан и в загон,-

Чтобы людей приодеть, утеплить,

Рвется из кожи вон.

В ваши силки - призадумайтесь, люди!-

Прут добровольно в отменных мехах

Тысячи сот в иностранной валюте,

Тысячи тысячей в наших деньгах.

В рощах и чащах,

В дебрях и кущах

Сколько рычащих,

Сколько ревущих,

Сколько пасущихся,

Сколько кишащих

Мечущих, рвущихся,

Живородящих,

Серых, обычных,

В перьях нарядных,

Сколько их, хищных

И травоядных,

Шерстью линяющих,

Шкуру меняющих,

Блеющих, лающих,

Млекопитающих,

Сколько летящих,

Бегущих, ползущих,

Сколько непьющих

В рощах и кущах

И некурящих

В дебрях и чащах,

И пресмыкающихся,

И парящих,

И подчиненных,

И руководящих,

Вещих и вящих,

Рвущих и врущих -

В рощах и кущах,

В дебрях и чащах!

Шкуры - не порчены, рыба - живьем,

Мясо без дроби - зубов не сломать,-

Ловко, продуманно, просто, с умом,

Мирно - зачем же стрелять!

Каждому егерю - белый передник!

В руки - таблички: "Не бей!", "Не губи!"

Все это вместе зовут - заповедник,-

Заповедь только одна: не убий!

Но сколько в дебрях,

Рощах и кущах -

И сторожащих,

И стерегущих,

И загоняющих,

В меру азартных,

Плохо стреляющих,

И предынфарктных,

Травящих, лающих,

Конных и пеших,

И отдыхающих

С внешностью леших,

Сколько их, знающих

И искушенных,

Не попадающих

В цель, разозленных,

Сколько бегущих,

Ползущих, орущих,

В дебрях и чащах,

Рощах и кущах -

Сколько дрожащих,

Портящих шкуры,

Сколько ловящих

На самодуры,

Сколько типичных,

Сколько всеядных,

Сколько их, хищных

И травоядных,

И пресмыкающихся,

И парящих,

В рощах и кущах,

В дебрях и чащах!

Жануарлардың үйірлері орман арқылы өтеді -

Жемдік үшін емес, суару үшін емес:

Күндіз-түні аңшылықпен айналысады

Көңілді топты іздеу.

Жануарлар мәңгілік қорқынышты ұмытып,

Бәрі өз мойнында деген нық сеніммен,

Кеудеде көйлек сияқты жыртылған терілер,

Олар артқа қарай құлады - мен оны алғым келмейді!

Бұталарда қаншасы бар

Олардың қаншасы тоғайларда -

Гүрілдеген дауыс,

Айқай!

Балық толқындарға қарсы мектепке барды -

Қолдарыңызды көтеріңіз, оларды алға тартыңыз!

Тікелей дастарханға тілеген қаншама,

Бірден ыдысқа - және ауызға!

Балық ет емес - ол суық қанды -

Торға, ілгекке, торға ұмтылады:

Балықтар мангалда пісіргісі келеді, -

Теңіз желбезекке дейін, су су емес!

Бұталарда қаншасы бар

Олардың қаншасы тоғайларда -

Қаншама жорғалар

Қанша ұшады!

Құс ұшуды фракцияға бағыттайды -

Құс өнертабыстар үшін қу болды:

Қарындарына алма салу үшін,

Қаздар таңнан бері тамақ ішкен жоқ.

Күшті құс аңға шығады

Әлсіз ағайындарға айқайлайды: «Шетіңіз!» -

Өмір шарықтау шегінде, өрлеуде тоқтайды,

Тіпті оқ құламай-ақ.

Олардың қаншасы тоғайларда

Олардың қаншасы тоғайларда -

Гүрілдеген дауыс,

Айқай!

Қанша жорғалайды

Қанша жүгіреді

Қаншама ұшады

Қанша матрос!

Терілер тері кигісі келмейді -

Осылайша ол қақпанға және қораға ұмтылады, -

Адамдарды киіндіру, жылыту үшін,

Оның терісін жұлып алу.

Тұзақтарыңда – ойлаңдар, адамдар!

Тамаша жүндерде өз еркімен прут

Шетелдік валютада мыңдаған жүздеген,

Біздің ақшамызда мыңдаған.

Тоғайлар мен тоғайларда,

Жабайы жерлерде және бұталарда

Қаншама айқайлады

Қанша айқайлап

Қаншама жайылым

Қаншама үймелеу

Армандау, жырту,

тірі,

сұр, кәдімгі,

Керемет қауырсындарда,

Олардың қаншасы, жыртқыш

Ал шөпқоректілер,

Жүн шығару,

тері ауыстырғыштары,

Қантау, үру,

сүтқоректілер,

Қаншама ұшады

жүгіру, жорғалау,

Ішпейтіндер қаншама

Тоғайлар мен бұталарда

Және темекі шекпейтіндер

Жабайы дала мен тоғайларда,

Және бауырымен жорғалаушылар

Және қалықтау

Және бағыныштылар

Және жол көрсетуші

Пайғамбарлық және одан да үлкен,

Жырту және өтірік айту -

Тоғайлар мен бұталарда,

Жабайы және қалың тоғайларда!

Тері – бұзылмаған, балық – тірі,

Фракциясыз ет - тістерді сындырмаңыз -

Епті, ойлы, қарапайым, дана,

Бейбітшілікпен - неге ату керек!

Әрбір аңшы – ақ алжапқыш!

Қолында – белгілер: «Соқпаңдар!», «Қоймаңдар!».

Мұның бәрі бірігіп - резерв деп аталады, -

Бір ғана өсиет бар: өлтірме!

Бірақ жабайы табиғатта қанша

Тоғайлар мен бұталар -

Және қамқоршылар

Және күзетші

Ал көлік жүргізетіндер

Құмар ойынына дейін

нашар атқыштар,

Ал инфаркт алды,

Улану, үру,

Ат және жаяу

Және демалушылар

Гоблиннің пайда болуымен,

Білетіндер қаншама

Және азғырылды

Жоқ

Нысанда, ашулы

Қанша жүгіреді

жорғалау, айқайлау,

Жабайы дала мен тоғайларда,

Тоғайлар мен бұталар -

Қанша дірілдеп

терілерді бұзу,

Қаншама ұстаушылар

Тирандар үшін

Қанша типтік

Қанша қоректілер

Олардың қаншасы, жыртқыш

Ал шөпқоректілер,

Және бауырымен жорғалаушылар

Және қалықтау

Тоғайлар мен бұталарда,

Жабайы және қалың тоғайларда!