Khutorok - Сергей Лемешев

Алексей Кольцов

ХУТОРОК

За рекой, на горе,

Лес зеленый шумит;

Под горой, за рекой,

Хуторочек стоит.

В том лесу соловей

Громко песни поет;

Молодая вдова

В хуторочке живет.

В эту ночь-полуночь

Удалой молодец

Хотел быть, навестить

Молодую вдову…

На реке рыболов

Поздно рыбу ловил;

Погулять, ночевать

В хуторочек приплыл.

«Рыболов мой, душа!

Не ночуй у меня:

Свекор дома сидит, —

Он не любит тебя…

Не сердися, плыви

В свой рыбачий курень;

Завтра ж, друг мой, с тобой

Гулять рада весь день».

-

«Сильный ветер подул…

А ночь будет темна!..

Лучше здесь, на реке,

Я просплю до утра».

Опознился купец

На дороге большой;

Он свернул ночевать

Ко вдове молодой.

«Милый купчик-душа!

Чем тебя мне принять…

Не топила избы,

Нету сена, овса.

Лучше к куму в село

Поскорее ступай;

Только завтра, смотри,

Погостить заезжай!»

—

«До села далеко;

Конь устал мой совсем;

Есть свой корм у меня, —

Не печалься о нем.

Я вчера в городке

Долго был — всё купил;

Вот подарок тебе,

Что давно посулил».

-

«Не хочу я его!..

Боль головушку всю

Разломила насмерть;

Ступай к куму в село».

«Эта боль — пустяки!..

Средство есть у меня:

Слова два — заживет

Вся головка твоя».

Засветился огонь,

Закурилась изба;

Для гостей дорогих

Стол готовит вдова.

За столом с рыбаком

Уж гуляет купец…

(А в окошко глядит

Удалой молодец)…

«Ты, рыбак, пей вино!

Мне с сестрой наливай!

Если мастер плясать —

Петь мы песни давай!

Я с людями люблю

По-приятельски жить;

Ваше дело — поймать,

Наше дело — купить…

Так со мною, прошу,

Без чинов — по рукам;

Одну басню твержу

Я всем добрым людям:

Горе есть — не горюй,

Дело есть — работай;

А под случай попал —

На здоровье гуляй!»

И пошел с рыбаком

Купец песни играть,

Молодую вдову

Обнимать, целовать.

Не стерпел удалой,

Загорелсь душа!

И — как глазом моргнуть —

Растворилась изба…

И с тех пор в хуторке

Никого не живёт;

Лишь один соловей

Громко песню поёт…

(5 сентября 1839)

Алексей Кольцов

ХУТОРОК

Өзен үстінде, тауда,

Жасыл орман шулы;

Таудың астында, өзеннің арғы жағында,

Ферма оған тұрарлық.

Сол орманда бұлбұл

Әндерді қатты айтады;

жас жесір

Фермада тұрады.

Осы түн ортасы

Жарайсың

барғысы келді

жас жесір...

Өзендегі балықшы

Кеш ауланған балық;

Жүр, түнде

Фермаға жүзіп кетті.

«Менің балықшым, жаным!

Менімен ұйықтама:

Қайын атасы үйде отыр, -

Ол сені сүймейді...

Ашуланбаңыз, жүзіңіз

Сіздің балық аулау үйіңізде;

Ертең, досым, сенімен бірге

Мен күні бойы ойнағаныма қуаныштымын».

-

«Қатты жел соқты...

Ал түн қараңғы болады!..

Мұнда өзенде жақсырақ

Таң атқанша ұйықтаймын».

Саудагер кешігіп қалды

Үлкен жолда;

Ол түнеуге бұрылды

Жас жесірге.

«Құрметті саудагер жан!

Мен сені қалай қабылдай аламын...

Саятшылықты суға батырмады

Шөп, сұлы жоқ.

Ауылдағы құда болғаны жақсы

Асықшы;

Тек ертең, қара

Келіңіздер!»

—

«Ауылдан алыс;

Менің атым әбден шаршады;

Менің өз тамағым бар, -

Ол үшін алаңдама.

Мен кеше қалада болдым

Бұл ұзақ уақыт болды - мен бәрін сатып алдым;

Міне саған сыйлық

Мен бұрыннан уәде еткен нәрсе.

-

«Мен оны қаламаймын!..

Барлық бас ауруы

Өлді;

Ауылдағы құдаңа бар» деді.

«Бұл ауырсыну ештеңе емес!..

Менде құрал бар:

Екі сөз - емдеңіз

Бүкіл бас сенікі».

От жанды

Үйшік жанды;

Құрметті қонақтар үшін

Дастарханды жесір әйел жасайды.

Балықшымен дастархан басында

Саудагер қазірдің өзінде жүріп жатыр ...

(Және терезеге қарап

Жақсы жігіт)…

«Сен балықшы, шарап іш!

Маған әпкеммен сусын құйыңыз!

Егер би шебері -

Ән айтайық!

Мен адамдармен жақсы көремін

Тату-тәтті өмір сүру;

Сіздің міндетіңіз - ұстау

Біздің бизнесіміз сатып алу...

Өтінемін, менімен бірге

Дәрежесіз – қолмен;

Мен бір аңыз айтамын

Мен барлық мейірімді адамдарға:

Қайғы бар - қайғырма,

Жұмыс бар - жұмыс;

Мен істің астына түстім -

Денсаулығыңмен жүре бер!"

Және балықшымен бірге кетті

Ойналатын саудагер әндері,

жас жесір

Құшақта, сүй.

Мен батылдыққа шыдай алмадым

Жанып тұрған жан!

Және - көзді қалай жыпылықтау керек -

Шатыр ыдырап кетті...

Содан бері фермада

Ешкім өмір сүрмейді;

Бір ғана бұлбұл

Әнді қатты айтады ...

(1839 ж. 5 қыркүйек)