Ванюша - Александр Башлачёв

Как ходил Ванюша бережком вдоль синей речки

Как водил Ванюша солнышко на золотой уздечке

душа гуляла

душа летела

душа гуляла

в рубашке белой

да в чистом поле

все прямо прямо,

и колокольчик

был выше храма

да в чистом поле

да с песней звонкой.

Но капля крови на нитке тонкой

уже сияла, уже блестела

спасая душу,

врезалась в тело.

Гулял Ванюша вдоль синей речки

и над обрывом

раскинул руки

то ли для объятия

то ли для распятия

Как несло Ванюху солнце на серебряных подковах

И от каждого копыта по дороге разбегалось

двадцать

пять

рублей

целковых.

Душа гуляет!

Душа гуляет!

Да что есть духу пока не ляжешь,

Гуляй Ванюха!

Идешь ты, пляшешь!

Гуляй, собака, живой покуда!

Из песни — в драку!

От драки — к чуду!

Кто жив тот знает — такое дело!

Душа гуляет и носит тело.

Водись с любовью!

Любовь, Ванюха,

Не переводят единым духом.

Возьмет за горло — и пой, как сможешь,

Как сам на душу свою положишь.

Она приносит огня и хлеба,

Когда ты рубишь дорогу к небу.

Оно в охотку.

Гори, работа!

Да будет водка горька от пота!

Шальное сердце руби в окрошку!

Рассыпь, гармошка!

Скользи, дорожка!

Рассыпь, гармошка!

Да к плясу ноги!

А кровь играет!

Душа дороги не разбирает.

Через сугробы, через ухабы…

Молитесь, девки.

Ложитесь, бабы.

Ложись, кобылы!

Умри старуха!

В Ванюхе силы!

Гуляй, Ванюха!

Танцуй от печки!

Ходи в присядку!

Рвани уздечки!

И душу — в пятку.

Кто жив, тот знает.

Такое дело.

Душа гуляет.

Заносит тело.

Ты, Ванюша, пей да слушай —

Однова теперь живем.

Непрописанную душу

Одним махом оторвем.

Хошь в ад, хошь — в рай!

Куда хочешь — выбирай.

Да нету рая, нету ада.

Никуда теперь не надо.

Вот так штука!

Вот так номер!

Дата, подпись и печать.

И живи пока не помер.

По закону отвечать.

Мы с душою нынче врозь.

Пережиток, вопчем.

Оторви ее ла брось —

Ножками потопчем.

Нету мотива без коллектива.

А какой коллектив —

Такой выходит и мотив.

Ох, держи, а то помру

В остроте момента!

В церкву едут по утру

Все интеллигенты.

Были — к дьякону, к попу ли,

Интересовалися.

Сине небо вниз тянули.

Тьфу ты!

Надорвалися…

Душу брось да растопчи.

Мы слюною плюнем.

А заместо той свечи

Кочергу засунем.

А Ванюше припасла

Снега на закуску я.

Сорок градусов тепла

Греют душу русскую.

Не сестра да не жена

Да вепная отдушина

Не сестра да не жена

Да верная отдушина.

Как весь вечер дожидалося Ивана у трактира красно солнце

Колотило снег копытом и летели во все стороны червонцы

Душа в загуле.

Да вся узлами.

Да вы ж задули

Святое пламя!

Какая темень.

Тут где-то вроде душа гуляет?

Да кровью бродит.

Умом петляет.

Чего-то душно.

Чего-то тошно.

Чего-то скушно.

И всем тревожно.

Оно тревожно и страшно, братцы!

Да невозможно приподыматься.

Да, может, Ванька чего сваляет?

А ну-ка, Ванька!

Душа гуляет!

Рвани, Ванюша!

Чего не в духе?

Какие лужи?

Причем тут мухи?

Не лезьте в душу!

Катитесь к черту!

Гляди-ка, гордый!

А кто по счету?

С вас аккуратом… — Ох, темнотища!

С вас аккуратом выходит тыща!

А он рукою за телогрейку…

А за душою — да ни копейки!

Вот то-то вони из грязной плоти:

— Он в водке тонет, а сам не плотит!

И навалились, и рвут рубаху,

И рвут рубаху, и бьют с размаху.

И воют глухо.

Литые плечи.

Держись, Ванюха, они калечат!

— Разбили рожу мою хмельную?

Убейте душу мою больную!

Вот вы сопели, вертели клювом?

Да вы не спели.

А я спою вам!

… А как ходил Ванюша бережком

… вдоль синей речки!

… А как водил Ванюша солнышко

… на золотой уздечке!

Да захлебнулся.

Пошла отрава.

Подняли тело.

Снесли в канаву.

С утра — обида.

И кашель с кровью.

И панихида у изголовья.

И мне на ухо шепнули:

— Слышал?

Гулял Ванюха…

Ходил Ванюха, да весь и вышел.

Без шапки к двери.

— Да что ты, Ванька?

Да я не верю!

Эх, Ванька — встань-ка!

И тихо встанет печаль немая

Не видя звезды горят, костры ли.

И отряхнется, не понимая,

Не понимая, зачем зарыли.

Пройдет вдоль речки

Да темным лесом

Да темным лесом,

Поковыляет,

Из лесу выйдет

И там увидит,

Как в чистом поле

душа гуляет,

Как в лунном поле

душа гуляет,

Как в снежном поле

душа гуляет…

Ванюша көгілдір өзен бойымен қалай жүрді

Ванюша күнді алтын тізгінге қалай апарды

жан жүрді

жан ұшты

жан жүрді

ақ жейдеде

иә, ашық алаңда

бәрі түзу,

және қоңырау

ғибадатханадан жоғары болды

иә, ашық алаңда

иә, шырылдаған әнмен.

Бірақ жіңішке жіпте бір тамшы қан

қазірдің өзінде жарқыраған, қазірдің өзінде жарқыраған

жанды құтқару

денеге соғылды.

Ванюша көгілдір өзен бойымен жүрді

және жартастың үстінде

қолдарын жайды

немесе құшақтау үшін

немесе айқышқа шегелену үшін

Күннің Ванюханы күміс тақамен қалай алып жүрді

Әр тұяқтан жол бойында жүгірді

жиырма

бес

рубль болды

рубль болды.

Жан серуендейді!

Жан серуендейді!

Иә, жатқанша рух қандай,

Ваня жүр!

Сен барасың, билейсің!

Жүр, ит, қазір тірі!

Әннен жекпе-жекке дейін!

Күрестен ғажайыпқа дейін!

Тірі кім біледі - мұндай нәрсе!

Жан жүреді, денені киеді.

Сүйіспеншілікпен жүріңіз!

Махаббат, Ванюха,

Олар бір рухта аудармайды.

Оны жұлдырудан алыңыз - және мүмкіндігінше ән айтыңыз,

Оны жаныңызға қалай саласыз.

Ол от пен нан әкеледі,

Сіз аспанға апаратын жолды кескенде.

Ол аңшылықта.

Өрт, жұмыс!

Арақ терден ащы болсын!

Жынды жүректі окрошкаға кесіңіз!

Шашырау, гармоника!

Слайд, трек!

Шашырау, гармоника!

Иә, аяқтарыңызды билеңіз!

Ал қан ойнайды!

Жолды жан түсінбейді.

Қар үйінділері арқылы, бұдырлар арқылы ...

Намаз оқыңдар қыздар.

Түсіңіздер, ханымдар.

Түсіңдер, биелер!

Өліңіз кемпір!

Ванюхада күш бар!

Жүр, Ваня!

Пештен билеңіз!

Антқа барыңыз!

Тізбектерді сындырыңыз!

Ал жан – өкшеде.

Кім тірі екенін біледі.

Мұндай нәрсе.

Жан жүреді.

Денені әкеледі.

Сіз, Ванюша, ішіңіз және тыңдаңыз -

Біз қазір жалғыз тұрамыз.

Жазылмаған жан

Бірден шешіп алайық.

Тозаққа барғың келеді, жұмаққа барғың келеді!

Қай жерде қаласаңыз да - таңдаңыз.

Иә, жұмақ жоқ, тозақ жоқ.

Енді ешқайда барудың қажеті жоқ.

Мәселе мынада!

Бұл сан!

Күні, қолы және мөрі.

Және өлгенше өмір сүр.

Заң бойынша жауап беріңіз.

Қазір біздің жанымыз бөлек.

Аман қалу, вопхем.

Оны жыртып тастаңыз -

Аяғымызды таптап алайық.

Ұжымсыз мотив жоқ.

Және қандай команда

Мотив осылай шығады.

Әй, шыда, әйтпесе өлемін

Осы сәттің өткірлігінде!

Олар таңертең шіркеуге барады

Барлық зиялылар.

Дьяконға, діни қызметкерге,

Қызықтырады.

Көк аспан төмен тартылды.

Пах сен!

Шамадан тыс...

Жаныңды тастап, оны жаншып таста.

Біз түкіреміз.

Ал сол шамның орнына

Покерді қояйық.

Ал Ванюша құтқарып қалды

Тағамға қар.

Қырық градус

Олар орыстың жанын жылытады.

Әпке емес, әйел емес

Иә, тамыр саңылауы

Әпке емес, әйел емес

Иә, нағыз тыныс алушы.

Тавернада кешке Иванды қызыл күн қалай күтті

Қар тұяқпен қағып, червонецтер жан-жағына ұшты

Жан қашуда.

Иә, барлық түйіндер.

Иә, сіз оны жарып жібердіңіз

Қасиетті жалын!

Қандай қараңғылық.

Бұл жерде жан бар ма?

Иә, ол қанмен жүреді.

Ақыл желдері.

Бір нәрсе.

Жалықтыратын нәрсе.

Жалықтыратын нәрсе.

Және бәрі алаңдаулы.

Бұл алаңдатады және қорқынышты, ағайын!

Иә, көтерілу мүмкін емес.

Иә, мүмкін Ванка бірдеңе тастап жатқан шығар?

Кел, Ванка!

Жан серуендейді!

Ал, Ванюша!

Рухында не жоқ?

Қандай шалшықтар?

Ал шыбындар ше?

Жанға кірме!

Тозаққа барыңыз!

Қараңызшы, мақтаныш!

Ал есепшотта кім бар?

Саған абай бол... – Әй, қараңғылық!

Мыңдаған адамдар дәл сізбен бірге шығады!

Ал ол көрпешеге қолын қойды...

Ал жан үшін - иә, бір тиын емес!

Міне, лас еттің иісі:

– Ол араққа батып жатыр, бірақ еті жоқ!

Олар көйлекті үйіп, жыртып тастады,

Олар көйлекті жыртып, әткеншекпен ұрады.

Және олар керең болып айғайлайды.

Құйма иықтар.

Күте тұрыңыз, Ванюха, олар мүгедек болып қалады!

«Олар менің мас жүзімді сындырды ма?».

Менің ауру жанымды өлтір!

Сонда иіскеп, тұмсықты бұрадың ба?

Иә, ұйықтамадың.

Ал мен саған ән айтамын!

...Ал Ванюша қалай ұқыпты жүрді

... көгілдір өзеннің бойында!

...Ал Ванюша күнді қалай жетектеген

... алтын тізгінде!

Иә, тұншығып қалды.

У кетті.

Олар денені көтерді.

Олар оны арыққа апарды.

Таңертең - реніш.

Және қанды жөтел.

Ал басында еске алу кеші.

Олар менің құлағыма сыбырлады:

- Мен естідім?

Ванюха жаяу жүрді ...

Ванюха қыдырып, барлығы сыртқа шықты.

Есікке дейін қалпақсыз.

- Сен қандайсың, Ванка?

Иә, сенбеймін!

О, Ванка - тұр!

Ал мылқау мұң үнсіз көтеріледі

Жұлдыздардың жанғанын, алауларды көрмеу.

Және оны түсінбей, шайқаңыз

Неліктен жерленгендерін түсінбейді.

Өзен бойымен серуендеу

Иә, қараңғы орман

Иә, қараңғы орман

төбешіктер

Орманнан шығады

Ал сонда ол көреді

Ашық даладағыдай

жан жүреді

Ай өрісіндегідей

жан жүреді

Қарлы даладағыдай

жан жүреді...