Раскинулось море широко II - Леонид Утёсов

Раскинулось море широко

И волны бушуют вдали.

"Товарищ, мы едем далеко,

По-дальше от нашей земли."

Не слышно на палубе песен

И Красное Море шумит,

А берег и мрачен и тесен,

Как вспомнишь, так сердце болит.

На баке уж восемь пробило,

Товарища надо сменить.

По трапу едва он спустился,

Механик кричит: "Шевелись!"

Товарищ, я вахты не в силах стоять -

Сказал кочегар кочегару.

Огни в моих топках совсем не горят,

В котлах не сдержать мне уж пару.

"Пойди заяви ты, что я заболел

И вахту не кончив бросаю,

Весь потом истек, от жары изнемог,

Работать нет сил - умираю."

Товарищ ушел... Он лопату схватил,

Собравши последние силы,

Дверь топки привычным толчком отворил

И пламя его озарило:

Лицо его, плечи, открытую грудь,

И пот, с них струившийся градом.

О, если бы мог кто туда заглянуть,

Назвал кочегарку бы адом!

Котлы паровые зловеще шумят,

От силы паров содрогаясь.

Как тысячи змей те пары же шипят,

Из труб кое-где прорываясь.

А он, изгибаясь пред жарким огнем,

Лопатой бросал ловко уголь.

Внизу было мрачно - луч солнца и днем

Не может проникнуть в тот угол.

Нет ветра сегодня, нет мочи стоять,

Согрелась вода, душно, жарко.

Термометр поднялся аж на сорок пять,

Без воздуха вся кочегарка.

Окончив кидать, он напился воды,

Воды опресненной, нечистой.

С лица его падал пот, сажи следы,

Услышал он речь машиниста:

"Ты вахты не кончил - не смеешь бросать,

Механик тобой недоволен.

Ты к доктору должен пойти и сказать -

Лекарство он даст, если болен."

За поручни слабо хватаясь рукой,

По трапу он вверх подымался,

Идти за лекарством в приемный покой

Не мог, от жары задыхался.

На палубу вышел, сознания уж нет,

В глазах его все помутилось.

Увидел на миг ослепительный свет,

Упал – сердце больше не билось.

К нему подбежали с холодной водой,

Стараясь привести его в чувство.

Но доктор сказал, покачав головой:

Бессильно здесь наше искусство.

Всю ночь в лазарете покойный лежал

В костюме матроса одетый.

В руках восковую свечу он держал,

Воск таял, жарою нагретый.

Проститься с товарищем утром пришли

Матросы, друзья кочегара.

Последний подарок ему поднесли,

Колосник обгорелый и ржавый.

К ногам привязали ему колосник

И койкою труп обернули.

Пришел корабельный священник-старик,

И слезы у многих блеснули.

Был тих, неподвижен в тот миг океан,

Как зеркало воды блестели.

Явилось начальство, пришел капитан,

И "Вечную память" пропели.

Доску приподняли дрожащей рукой,

И в саване тело скользнуло.

В пучине глубокой безвестной морской

Навеки, плеснув, утонуло.

Напрасно старушка ждет сына домой,

Ей скажут – она зарыдает,

А волны бегут от винта за кормой,

И след их вдали пропадает.

Теңіз кең тарады

Ал толқындар алыстан дірілдейді.

«Жолдас, біз алысқа барамыз,

Біздің жерімізден алыс».

Ән палубасында естілген жоқ

Ал Қызыл теңіз шулайды

Жағалау қараңғы және тар,

Есіңізде болса, жүрегіңіз қатты ауырады.

Сегізі танкке соқты,

Досты өзгерту керек.

Ол баспалдақпен түскен бойда,

Механик «Көш!» деп айғайлайды.

Жолдас, мен сағатқа шыдай алмаймын -

- деді стокер стокерге.

Менің пештерімдегі от мүлде жанбайды,

Мен жұпты қазандарда ұстай алмаймын.

«Барып маған ауырып тұрғанымды айт

Мен сағатты аяқтамай тастаймын,

Сосын бәрі бітті, ыстықтан таусылды,

Менің жұмыс істеуге күшім жоқ - мен өлемін.

Жолдас кетіп қалды... Күрек ұстады,

Соңғы күштерді жинау

Өрт жәшігінің есігі таныс итерумен ашылды

Ал жалын оны жақты:

Оның беті, иығы, ашық кеудесі,

Ал олардан тер төгіліп жатыр.

О, егер біреу оған қараса,

Мен стокерді тозақ дер едім!

Бу қазандықтары қорқынышты шу шығарады,

Булардың күшінен қалтырап.

Мыңдаған жыландар сияқты, бұл жұптар ысқырады,

Бір жерде құбырлардың үзілуі.

Ол ыстық оттың алдында еңкейіп,

Күрекпен көмірді шебер лақтырды.

Төменде бұлыңғыр болды - күн мен күн сәулесі

Бұл бұрышқа кіру мүмкін емес.

Бүгін жел жоқ, тұрар зәр жоқ,

Су жылыды, тұншықты, ыстық.

Термометр қырық беске дейін көтерілді,

Ауасыз, бүкіл стокер.

Лақтыруды аяқтап, ол су ішті,

Тұщыландырылған су, таза емес.

Бетінен тер, күйе іздері,

Ол жүргізушінің:

«Сіз сағатыңызды аяқтаған жоқсыз - сіз кетуге батылыңыз жоқ,

Механик сізге риза емес.

Дәрігерге барып, мынаны айту керек:

Ауырып қалса дәрі береді».

Тұтқаларды әлсіз ұстау,

Ол баспалдақпен көтерілді,

Дәрі қабылдау үшін жедел жәрдем бөлмесіне барыңыз

Қолымнан келмеді, ыстықтан тұншығып жаттым.

Ол палубаға шықты, енді сана жоқ,

Оның көзінде бәрі бұлыңғыр болды.

Мен бір сәт соқыр жарық көрдім,

Құлды - жүрек енді соқпайды.

Олар оған суық сумен жүгірді,

Оны есін жиғызуға тырысады.

Бірақ дәрігер басын шайқап:

Бұл жерде өнеріміз қауқарсыз.

Марқұм түні бойы емханада жатты

Матрос костюмін киген.

Ол қолында балауыз шам ұстады,

Балауыз еріді, жылумен қызады.

Олар таңертең досымен қоштасуға келді

Теңізшілер, стокердің достары.

Оған соңғы сыйлық берілді,

Тор күйіп, тот басқан.

Оның аяғына тор байланған

Және олар мәйітті кереуетпен орап алды.

Кеменің ескі діни қызметкері келді,

Ал көптің көзіне жас алды.

Бұл кезде мұхит тыныш, қозғалыссыз болды,

Айнадай сулар жарқырап тұрды.

Билік келді, капитан келді,

Және олар «Мәңгілік естелік» әнін орындады.

Тақта дірілдеген қолмен көтерілді,

Ал кебінде денесі тайып кетті.

Терең белгісіз теңіздің тұңғиығында

Мәңгілік, шашырап, суға батып кетті.

Кемпір босқа баласын үйге күтеді,

Олар оған айтады - ол жылайды,

Ал толқындар бұранданың артқы жағынан,

Ал олардың ізі алыстан жоғалып кетеді.