Былина и плач - Иван Царевич

«И было то на русской земле…

…И пришёл Князь туда, где разорён был от иноземного кагана

славный град, и увидел: многое множество людей, лежащих мёртвыми,

дома их пожжены, и вся красота и богатство захвачены.

…Лежали они все на ковыль-траве, снегом и льдом помёрзнувшие,

звери тела их поели, и множество птиц их потерзало.

Все единую

чашу испили смертную.

…И воскричал князь горько громким голосом, как труба

звучащая, созывающая на рать, и бил себя в грудь руками, и падал на землю, и слёзы его как поток текли, и говорил он со скорбию:

«О, милая моя братия и воинство!

Как уснули вы, жизни мои драгоценные,

и меня одного оставили в такой погибели?

Почему не умер я раньше вас?

Лежите вы на земле пустой, никем не охраняемые, чести славы ни от кого

не получаете вы…

О, милая моя братия и дружина ласковая, уж не повеселюсь я с вами!

Уже ведь за веселием плач и слёзы пришли ко мне, а за утехой и радостью —

сетование и скорбь явились мне!

О, Солнце!

О, Земля!

О, Дубравы!

Поплачьте со мною!»

из Повести Временных Лет

«Ол Ресей жерінде болды...

...Әне, бөтен қаған қиратқан жеріне Ханзада келді

даңқты қала, және көптеген адамдардың өлі жатқанын көрді,

олардың үйлері өртеніп, барлық сұлулық пен байлық тартып алынды.

...Олар бәрі қар мен мұз қатқан қауырсынды шөпте жатты,

аңдар олардың денелерін жеді, ал көптеген құстар оларды жалмады.

Барлығы бір

олар өлім тостағанынан ішті.

...Ал ханзада кернейдей ащы дауыспен айқайлады

сыңғырлап, әскерге шақырып, кеудесін қолымен ұрып, жерге құлап, жасы ағындай ағып, мұңды:

«Уа, құрметті бауырларым және әскерім!

Қалай ұйықтап қалдың, асыл жандарым,

және мені осындай апатта жалғыз қалдырдың ба?

Неге сенен бұрын өлмедім?

Жатырсың бос жерде, Ешкім күзетпейді, Ешкімнен атақ абырой

сен алмайсың...

О, менің қымбатты бауырларым және мейірімді отряд, мен сендермен көңіл көтермеймін!

Өйткені, жылау мен көз жас маған қуаныштан, ал қуаныш пен қуаныштан келді -

жоқтау мен қайғы келді маған!

О, Күн!

О, Жер!

О, Оквудтар!

Менімен бірге жыла!»

«Өткен жылдар хикаясынан».